Devlet Gayrimenkulde Ne Zaman Dijital Olacak?

Soruya bakınca, “devlet Webtapu’yu başlattı ya, daha ne kadar dijital olabilirki?” diye bir başka soru akla gelebilir. Özellikle, ister satış isterse kiralama olsun sözleşme süreçleri hâlâ daha ıslak imzayla yapılıyorsa, gayrimenkulde dijitalleşme henüz sonuçlandırılamamıştır demek yanlış olmaz.

Teknolojik gelişmeler yadsınamaz, engellenemez, durdurulamaz bir şekilde hayatımızın bütün alanlarına ve aşamalarına nüfuz ediyor. Bankaya gitmeden banka işlemleri, seyahat acentesine gitmeden uçak ve otel rezervasyonu ve markete gitmeden alışveriş yapabilmek artık günlük olağan oldu.

Gayrimenkul sektörü açısından bakılırsa da, imar durumu sorgulamak, sair mevzuata erişmek vb. kolaylıklar zamanımızı etkin kullanmamıza imkân tanıyor. Yine gayrimenkul sektöründe ilerleyecek olursak, diğer sektörlerde yaşanan hızlı gelişmelerin sektörümüze yeterince adapte edilemediğini söyleyebiliriz. Bu noktada, gayrimenkul geliştirme, tasarım, mimari ve inşaat safhalarını bir kenara bırakacak olursak, kendi uzmanlık alanımızda yani pazarlama ve satış ayağında, ne durumda olduğumuzu belirlemek yerinde olacaktır.

Bir gayrimenkul projesinin ya da satışa/kiralamaya konu gayrimenkulün duyurulması ve tanıtılması ayağında, sektörümüzün dijital ortamları son derece yoğun kullandığının tespitini yapabiliriz. Gayrimenkul web sitelerinin genel olarak oldukça güncel uygulama ve içerik yönetim sistemlerine sahip olduğunu ifade edebiliriz.

Konu, satış ve kiralama için sözleşme süreçlerinin yönetimi ve sonuçlandırılması olunca, henüz tam dijitalleşemediğini söylemek yanlış olmaz. Devletimizin yasal mevzuatının emrettiği fiziki takip gerektiren işlemler özelinde bakınca devletimizin sektörümüzün tam dijitalleşmesinin önündeki engel olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bir ikametgah belgesi, bir adli sicil kaydı verirken veya devletin kurumları arası yazışmalar artık ‘E-İmzalı’ hâle getirilmişken, devletimizin yapılan satış ve kiralama sözleşmeleri için ıslak imzayı, noter onaylarını talep etmesi, sektörel ilerlemenin önündeki engeldir.

Halbuki devletimizin gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmelerinin çevrimiçi ortamda yapılabilmesine ve bu dijital sözleşmelere hukuki geçerlilik kazandırılmasına yönelik adımlar atması gerekir. Devletimiz, e-devlet uygulamalarıyla kendi tarafında etkin olarak kullandığı dijital teknolojiyi, gayrimenkul özel sektörünün de etkin kullanması için teşvik edici olmalıdır. Örneğin, tapu devir süreçlerinde dijitalleşmeyi iyi seviyeye getiren devletimiz, tapu devrine götüren satış sözleşmeleri ve tapuya şerh edilebilen kira sözleşmelerinin dijital ortamda hazırlanarak karşılıklı imzalanması konusunda mülk/proje sahiplerini ve alıcıları/kiracıları rahatlatacak ortamı hazırlamalıdır.

Özellikle ABD ve Avrupa’da, bırakın satış ve kira sözleşmesinin elektronik imzayla imzalanmasını, sözleşmeyi müşterisi adına inceleyip onaylayacak avukatın, konut/mortgage kredisi sağlayacak banka uzmanının, satış/kiralama sonrası bina yönetim hizmeti (güvenlik, temizlik, bakım, 2. elde satış veya kiralama vb.) verecek şirketlerin entegrasyonu bile yurtdışında yapılan gayrimenkul pazarlamalarında ve satışlarında/kiralamalarında dijital ortamlarda olağan hale gelmiş durumda. Bizim neyimiz eksik? Tam tersi genç nüfusumuz, bu tür altyapılara çok daha hızlı adapte olabilecek nitelikte.